همه چیز درباره غبار فروسیلیسیم و استفاده آن در صنعت

فرو سیلیسیم یکی از مهم‌ترین فروآلیاژهای پرکاربرد در صنعت فولاد و ریخته‌گری است. این ماده ترکیبی از آهن و سیلیسیم است که در کوره‌های قوس الکتریکی با استفاده از سنگ آهن، سیلیس و کربن تولید می‌شود. اما در کنار این ماده ارزشمند، محصول جانبی آن یعنی غبار فرو سیلیسیم یا میکروسیلیکا نیز نقشی حیاتی در بسیاری از صنایع ایفا می‌کند.

فرو سیلیسیم چیست؟

فرو سیلیسیم (FeSi) آمیژانی از آهن و سیلیسیم با نسبت‌های متغیر ۱۰ تا ۹۰ درصد سیلیسیم است. این آلیاژ در دمای بالا و با اعمال انرژی الکتریکی در حضور مواد احیاکننده مانند کربن در کوره‌های قوس الکتریکی تولید می‌شود.

ویژگی‌های فرو سیلیسیم:

• کمک به اکسیژن‌زدایی در فولاد
• بهبود کیفیت سطح، سختی و استحکام فولاد
• کاهش ناخالصی‌های فلزی در فرایند ذوب
• تنظیم ترکیب شیمیایی چدن و فولاد

تولید فرو سیلیسیم

بر اساس واکنش های احیایی مواد شامل ؛ سیلیس و اکسید آهن و با افزودن انرژی الکتریسیته همراه مواد احیا کننده شامل کربن در دمای مناسب احیا فرو سیلیس تولید می شود. فروسیلیس پس از تخلیه در بسترهای مخصوص سرد شده و پس از سرد شدن توسط سنگ شکن در سایز های متفاوت بسته بندی می گردد.  فرو سیلیسیم تولیدی در سه سایز (اندازه) به بازار مصرف ارائه می‌شود: ۱–۱۰ تا ۶۰ میلی‌متر ، ۲–۳ تا ۱۰ میلی‌متر ، ۳–۰ تا ۳ میلی‌متر که هر یک از صنایع با توجه به نوع مصرف از سایز مورد نیاز استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در صنایع فولاد سازی و ریختگری مداوم بیشتر از اندازه ۱۰ تا ۶۰ میلی‌متر استفاده می‌شود.

انواع فرو سیلیسیم از نظر سایز

پس از تولید، فروسیلیسیم در اندازه‌های مختلف خرد و بسته‌بندی می‌شود:

1. ۱۰ تا ۶۰ میلی‌متر: مناسب فولادسازی و ریخته‌گری سنگین
2. ۳ تا ۱۰ میلی‌متر: کاربردهای عمومی
3. ۰ تا ۳ میلی‌متر: مناسب برای آلیاژهای خاص یا به‌عنوان جوانه‌زا

کاربردهای فرو سیلیسیم

• اکسیژن‌زدا در صنایع فولادسازی

• عامل جوانه‌زا در ریخته‌گری چدن

• افزایش استحکام، سختی و گرید فولادها

• تولید چدن نشکن

• تولید الکترود جوشکاری

• ماده احیاکننده در تولید سایر فروآلیاژها (مثل فرو منگنز، فرو سیلیکو منیزیم)

تولید کنندگان 

بزرگترین تولیدکنندگان فروسیلیس در دنیا کشورهای روسیه و نروژ هستند ( که یا در کشور خودشان یا صاحب تکنولوژی تولید آن هستند).
علاوه بر روسیه و نروژ کشورهای مالزی، مصر، اکراین، لهستان، کویت، اسلواکی از تولیدکنندگان فروسیلیس هستند.
ایران با تولید سالیانه بیش از ۱۰۹ هزارتن در سال پس از روسیه، نروژ و مالزی از بزرگترین تولیدکنندگان فروسیلیس در جهان است. 
دو مجتمع بزرگ فروسیلیس در ایران از جمله :

مجتمع فروسیلیس غرب پارس(ملایر)
مجتمع فروآلیاژ ایران (ازنا)
کارخانه فروسیلیس ایران (دامغان)

آلودگی یا فرصت اقتصادی؟

غبار فروسیلیسیم را که میکروسیلیکا نیز می نامند در مراحل تولید، ذوب ریزی در قالب یا پاتیل، خردایش، انتقال روی خطوط نوار نقاله و بارگیری در هوا منتشر می شود. 
تنفس روزانه مقدار قابل توجه غبار سیلیس در محیط کاری می تواند موجب حساسیت های پوستی، زخم معده، خارش مری، حساسیت های تنفسی و.. شود. موجب بیماری های تنفسی مثل سرطان ریه گردد. 
از طرفی غبار فروسیلیس یا میکروسیلیکا کاربرد فراوانی در صنایعی چون؛ 

_صنایع سیمان و بتن
_نسوز و سرامیک
_شیمیایی و پلیمر
_نفت و گاز

اما میکروسیلیکا یک ماده بسیار ارزشمند است! و از کاربردهای صنعتی میکروسیلیکا (غبار فروسیلیسیم) می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• افزایش مقاومت بتن در صنعت سیمان
• ساخت محصولات نسوز و سرامیک
• مواد افزودنی در صنایع نفت، گاز و پلیمر
• کاربرد در صنایع شیمیایی به‌عنوان عامل تقویتی

خرید غبارگیر صنعتی و تولید غبار فرو سیلیسیم در اصفهان

با استفاده از غبارگیرهای صنعتی و محبوس کردن غبار فروسیلیس در بگ هاوس و بگ فیلترها میتوان میکروسیلیکا را جمع آوری نمود و آن را به مصرف کنندگان فروخت. 

شرکت پایش فرآیند دقیق آزمون با سابقه ساخت غبارگیر صنعتی (سیکلون و بگ هاوس) برای شرکت های فروسیلیس غرب پارس، فروسیلیس ایران، فروسیلیسیم خمین، مجتمع فروآلیاژ رباط کرمان، صنایع فروآلیاژ اکسین توانایی و تجربه زیادی در ساخت انواع سیستم های غبارگیر مختص کارخانه های فروسیلیس دارد و می تواند در انتخاب یا ساخت مجموعه غبارگیر به شما کمک کند. 

جمع‌بندی

فروسیلیسیم نه‌تنها یکی از فروآلیاژهای کلیدی در صنایع فلزی است، بلکه غبار آن نیز می‌تواند به عنوان ماده‌ای ارزشمند در دیگر صنایع بازیافت و مصرف شود. اگر تولیدکننده این ماده هستید یا در صنایع وابسته فعالیت می‌کنید، استفاده از غبارگیر صنعتی نه فقط یک الزام زیست‌محیطی، بلکه یک سرمایه‌گذاری اقتصادی است.

سوالات متداول شما

غبار فروسیلیسیم چیست؟

• پودر سیاه و بسیار ریزی که در فرآیند تولید فروسیلیس ایجاد شده و به نام میکروسیلیکا نیز شناخته می‌شود.

چرا باید از غبارگیر در کارخانه فروسیلیس استفاده کرد؟

• برای حفظ سلامت کارکنان، کاهش آلودگی محیط، و بازیافت اقتصادی میکروسیلیکا.

آیا شرکت پایش فرآیند دقیق آزمون توان ساخت غبارگیر فروسیلیس دارد؟

• بله، این شرکت تجربه ساخت غبارگیر برای بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فروسیلیس ایران را دارد.

تفاوت غبار فرو سیلیسیم با فروسیلیسیم معمولی چیست؟

• فروسیلیسیم معمولی به صورت قطعات و شمش است، اما غبار فروسیلیسیم به شکل پودر ریز است که در برخی فرآیندهای شیمیایی و متالورژیکی به دلیل سطح تماس بیشتر کاربرد دارد.

چرا غبار فروسیلیسیم در صنعت اهمیت دارد؟

• به دلیل شکل پودری و سطح تماس بالا، واکنش‌پذیری بیشتری دارد و می‌تواند به بهبود خواص مواد و تسریع فرآیندهای تولید کمک کند.